Ranh giới cá nhân là gì? Tại sao chúng ta cần chúng? Và làm thế nào để thiết lập ranh giới cá nhân? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!
Ranh giới cá nhân là gì?
Một ranh giới cá nhân là một đường kỹ thuật ảo tạo ra sự phân chia giữa bạn với người khác. Ranh giới cá nhân như một làn đường chia cắt cảm xúc, nhu cầu và trách nhiệm của bạn so với người khác. Ranh giới cá nhân của bạn cũng dùng để xác định rằng người khác phải đối xử với bạn như thế nào - điều gì là chấp nhận và điều gì không. Thiếu ranh giới, người khác có thể lợi dụng bạn vì bạn chưa xác định rõ giới hạn về cách bạn mong muốn được đối xử.
Bạn có thể hiểu ranh giới cá nhân giống như ranh giới về tài sản như ranh giới đất đai. Mình sẽ đưa một câu chuyện về việc ranh giới vận hành như thế nào để bạn có thể hình dung dễ hơn nhé!
Tú đã gặp một vấn đề với hàng xóm của anh ấy, người hàng xóm của anh thường xuyên đi vào sân nhà anh từ lối vào đến bên trước cửa anh. Cô ấy cũng hay cắt vài bông hoa trong sân nhà của Tú. Tú cảm thấy khó chịu nhưng không nói gì. Anh nghĩ rằng không đáng để làm phiền về vấn đề này. Có lẽ người hàng xóm của Tú cho rằng việc cô ấy đưa báo và cắt vài bông hoa là điều chấp nhận được. Có thể cô ấy nghĩ mình đang làm một việc tốt cho Tú.
Như vậy, một thời gian dài đã trôi qua. Đôi khi, Tú thấy con chó của hàng xóm lại ở trong sân nhà anh. Con chó để phân và đuổi đi các con chim ở hộp đựng thức ăn chim. Tuy nhiên, Tú không nói gì. Anh muốn là một "hàng xóm tốt". Anh không muốn có biệt danh là một người khó tính, và anh lo sẽ khiến người hàng xóm tức giận nếu anh nói với cô ấy rằng cô ấy không nên vào sân nhà anh.
Cuối cùng, một ngày nào đó, Tú về nhà và thấy con cái của hàng xóm đang chơi trong sân nhà anh - la hét, làm đổ bông hoa, để các hộp nước trên bậc cửa trước và ném đồ chơi xung quanh như họ là chủ nhân của căn nhà. Hiển nhiên, tại thời điểm này, Tú cảm thấy bực tức.
Tú đã không thiết lập và thực hiện ranh giới cá nhân. Anh đã cho phép hàng xóm của mình lợi dụng sự thiếu ranh giới của mình. Tất nhiên, có vẻ như hàng xóm của Tú đã cư xử tồi tệ. Cô ấy, tất nhiên, chịu trách nhiệm về hành vi của mình, con cái và con chó của cô ấy. Một số hành vi rõ ràng là sai, nhưng nhiều hành vi, giống như hành vi của hàng xóm của Tú, bắt đầu từ những việc nhỏ nhặt mờ nhạt - chấp nhận được với một số người và không chấp nhận được với người khác.
Hàng xóm của Tú có thể biết hoặc không biết rằng Tú không thích cô ấy cắt hoa. Điểm quan trọng ở đây là khi Tú không nói lên rằng ranh giới đã bị xâm phạm, nó tạo ấn tượng rằng Tú đã chấp nhận điều đó. Sẽ tốt hơn nếu từ đầu Tú nói: "Chào hàng xóm. Tôi chắc chắn rằng bạn không biết, nhưng tôi thích tự mình đón báo và xin bạn đừng cắt hoa trong sân nhà tôi."
Khi ranh giới bị xâm phạm, bạn cần phản hồi rằng điều đó không ổn. Ranh giới sẽ trở nên vô giá trị nếu bạn không thực hiện nó bằng cách phản hồi và đưa ra hậu quả. Một số người sẽ dễ dàng chấp nhận một ranh giới và những người khác sẽ tiếp tục thách thức và leo thang nó. Vì vậy, nếu hàng xóm của Tú tiếp tục vi phạm ranh giới, anh cần phải giải quyết vấn đề này với cô ấy lần nữa. Những hậu quả cụ thể phụ thuộc vào bản chất của mối quan hệ và lịch sử mối quan hệ.
Tú có thể xây dựng một pháo đài cao 3 mét xung quanh ngôi nhà của mình. Điều này chắc chắn sẽ ngăn hàng xóm của anh vào, nhưng cũng sẽ ngăn cả bạn bè của anh và những người khác mà anh muốn gặp. Tú cần một ranh giới linh hoạt, giống như một bức tường với cổng, giữ người không mong muốn ra ngoài trong khi vẫn cho phép những người khác vào.
Tại sao chúng ta lại cần ranh giới cá nhân
Như Tú, khi anh ấy không tạo ra cho mình một ranh giới, một giới hạn rõ ràng thì người khác sẽ mặc định anh ấy chấp nhận những điều đó và họ sẽ thoải mái làm (ngay cả khi họ không phải là một người xấu tính, họ chỉ không biết rằng có lẽ Tú không thích điều đó)
Ranh giới cho phép bạn là chính bạn
Ranh giới tạo ra sự phân ly, cho phép bạn có cảm xúc riêng của mình, ra quyết định riêng, và biết và yêu cầu những gì bạn muốn mà không cần phải làm hài lòng người khác.
Ranh giới là một hình thức chăm sóc bản thân
Ranh giới tâm lý là khi bạn ưu tiên quý trọng cảm xúc và nhu cầu của bản thân và không phải chịu trách nhiệm về cảm xúc hoặc hành vi của người khác. Ranh giới cho phép bạn từ bỏ việc lo lắng về cảm xúc của người khác và đặt trách nhiệm vào từng cá nhân. Ranh giới cũng giúp bạn tránh việc tự mình quá tải. Bạn không thể tham gia vào mọi dự án hoặc tham gia vào mọi ủy ban mà người khác mời bạn tham gia. Ranh giới có nghĩa là từ chối những điều không phù hợp với ưu tiên của bạn.
Ranh giới tạo ra kỳ vọng hợp lý
Cho dù đó là với bạn bè, vợ chồng, hàng xóm, hay sếp, mối quan hệ hoạt động tốt nhất là khi chúng ta biết điều gì được kỳ vọng. Khi bạn truyền đạt ranh giới của mình một cách rõ ràng, người khác biết họ nên cư xử như thế nào. Khi kỳ vọng không được truyền đạt và đáp ứng, người khác sẽ không biết cách đối xử với bạn sao cho hài hòa và sẽ dễ gây ra mâu thuẫn, lòng ganh tị và tức giận tăng lên.
Ranh giới tạo ra sự an toàn
Ranh giới cung cấp an toàn về cảm xúc và vật lý bằng cách ngăn chặn những thứ khiến bạn cảm thấy không thoải mái hoặc đau đớn.
Các yếu tố ảnh hưởng khiến bạn khó xác định ranh giới một cách rõ ràng
Bây giờ, khi chúng ta đã thảo luận về như thế nào là ranh giới tâm lý và tại sao chúng ta cần ranh giới, hãy khám phá lý do tại sao chúng ta thất bại trong việc thiết lập ranh giới ngay cả khi chúng ta tin rằng chúng quan trọng.
Sự sợ hãi
Việc làm khác thường có thể gây sợ hãi. Thực tế, bạn sợ điều gì? Khả năng xảy ra điều này là bao nhiêu? Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn thiết lập ranh giới? Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn không làm như vậy? Bằng cách đặt ra những câu hỏi như vậy, bạn có thể tự kiểm tra thực tế và tìm hiểu xem nỗi sợ của bạn có cảnh báo bạn về một mối nguy hiểm thực sự hay khiến bạn bị mắc kẹt.
Sự lo lắng
Tương tự như sợ hãi, sự nỗi lo biểu thị rằng bạn không chắc chắn 100% rằng ranh giới sẽ giải quyết vấn đề của bạn. Một chút lo lắng là tốt. Tuy nhiên, bạn không cần phải chắc chắn 100% trước khi hành động.
Bạn không biết cách
Nếu bạn lớn lên trong một gia đình thiếu ranh giới, có lẽ bạn chưa bao giờ thấy ai đó có ranh giới rõ ràng như một tấm gương để bạn học theo hoặc dạy bạn về ranh giới tâm lý lành mạnh. Thiết lập ranh giới là một kỹ năng bạn có thể học được.
Tự trọng thấp
Một phần của bạn cảm thấy không xứng đáng hoặc không đáng yêu. Do đó, bạn luôn cố gắng chứng minh giá trị của mình bằng cách đặt nhu cầu của người khác trước nhu cầu của bạn. Bạn không quen với việc được đối xử với sự tôn trọng, nên bạn thậm chí không biết nó trông như thế nào.
Mong muốn làm vừa lòng người khác
Bạn không muốn gây phiền lòng người khác. Bạn không muốn làm người khác thất vọng. Bạn thường tránh xung đột bằng mọi cách.
Sự thật là việc xác định giới hạn có thể gây xáo trộn hệ thống mối quan hệ. Bạn có thể gặp sự phản đối. Đôi khi, sự phản đối này không tồi tệ như bạn tưởng. Có lúc, có nguy cơ thực sự. Nếu bạn nghĩ rằng việc đặt ranh giới sẽ đưa bạn vào tình thế nguy hiểm, hãy tìm sự giúp đỡ, hãy liên hệ mình để cùng trao đổi với mình nhé.
Như hầu hết mọi thứ, việc xác định ranh giới trở nên dễ dàng hơn với sự luyện tập. Điều này mất thời gian để tự tin hơn và học những kỹ năng mới. Và cũng mất thời gian cho người khác để thích nghi với ranh giới mới của bạn.
Kết luận
Việc không xác định rõ ràng đâu là ranh giới mà bạn muốn người khác tôn trọng và không phạm vào là rất cần thiết, nó cần thiết không chỉ cho bản thân bạn trong việc được đối xử theo cách mà bạn mong muốn mà còn cần thiết để người khác có thể đối xử với bạn một cách thoải mái hơn. Vì vậy, hãy suy ngẫm lại và đúc kết cho bản thân những làn ranh nhất định nhé!